کد مطلب:51674 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:7

گنجینه پرسمان » متفرقه

از سويي در حقوق ديني حكم فقط از آن خداست و از سوي ديگر عقل هم يكي از منابع حقوق شمرده شده است. اين دو چگونه قابل جمع اند؟

احكام شرعي ارشاد به حكم عقل است؛ يعني چون عقل آدميناقص است و از ادراك بسياري امور ناتوان ميماند خداي متعال لطف ميكند و آنچه را انسان به كمك عقل نميتواند در يابد، از راه وحي و ابلاغ احكام شرعي به او ميفهماند و مصالح و مفاسد را به او نشان ميدهد. از سوي ديگر، هر جا عقل مصلحت يا مفسده اي را به طور كامل، ادراك ميكند يا وحي به كمك او ميآيد و مصلحت يا مفسده اي را نشان ميدهد، در حقيقت ((اراده تشريعي الهي)) كشف شده است؛ يعني عقل، مستقلاً يا با كمك گرفتن از وحي ما را به خواست و فرمان خداوند متعال رهنمون ميشود. و اين نكته از ديدگاه بينش اسلامياهميت فراوان دارد.
به همين جهت، در نظام حقوقي اسلام، عقل كاشف قانون الهي محسوب ميشود و اگر عقل را يكي از منابع حقوق و ادلّه فقه قلمداد ميكنند به اين معنا نيست كه در حقوق و فقه اسلامي، دو دسته احكام وجود دارد؛ يكي از آن خداي متعال و ديگري از آن عقل، بلكه در نظام اسلاميفقط حكم خدا معتبر است. حكم عقل هم مستقلاً واجد ارزش نيست، بلكه تنها از آن رو اعتبار دارد كه نشانگر حكم شرعي و فرمان خداوند متعال است.

---

معارف قرآن ج9
آيت الله مصباح يزدي